'Van Eyck. Een optische revolutie' helaas niet verlengd
Het Van Eyck-jaar, dat op 1 februari van dit jaar officieel van start ging, lokte al vele bezoekers naar onze stad. De corona-maatregelen gooien sinds 13 maart de volledige cultuurkalender door elkaar en ook het Van Eyck-jaar blijft niet gespaard. 2 weken geleden kwam wel het goede nieuws van schepen van cultuur Sami Souguir: het Van Eyck-jaar wordt verlengd tot juni 2021. Voor de wereldwijd geroemde tentoonstelling in het MSK, die de start betekende voor het Van Eyckjaar, blijkt helaas geen verlenging mogelijk. Schepen Souguir bezorgde alsnog enkele mooie cijfers aan Stephanie D'Hose en gaf een uitgebreide toelichting over de beslissing tot niet verlenging.
"Op het moment dat we de tentoonstelling, noodgedwongen, vroegtijdig hebben moeten beëindigen waren in totaal meer dan 273.000 tickets verkocht, waarvan bijna 129.000 bezoekers de tentoonstelling ook effectief bezochten. Ruim 144.000 tickethouders hebben de tentoonstelling dus helaas niet kunnen bezoeken." Dat antwoordde Sami Souguir op de vraag van Stephanie D'hose naar het aantal bezoekers die de tentoonstelling niet konden bezichtigen wegens de coronamaatregelen.
"Aan de tentoonstelling hebben 73 bruikleengevers hun medewerking verleend. Aansluitend op de sluiting van de tentoonstelling - op 13 maart - is onmiddellijk aan elke bruikleengever per e-mail de vraag gesteld om de periode van de bruikleen uit te breiden en de verlenging voor de duur van de sluiting te overwegen. Het antwoord op die vraag bleef echter, voor het merendeel van de bruiklenen, uit", klinkt het bij schepen Souguir in zijn toelichting over de beslissing tot niet verlenging.
"De doorlooptijd van het goedkeuren van bruiklenen in de aanloop naar de tentoonstelling heeft in veel gevallen verschillende maanden, soms zelfs jaren in beslag genomen. Gezien de omstandigheden in bepaalde landen vb. Italië, Spanje, de Verenigde Staten is het weinig evident om de verlenging van de moeizaam verkregen bruiklenen te bekomen. Overheden moeten in veel gevallen immers ook hun akkoord verlenen (vb. vervullen van douaneformaliteiten, aanpassing van uitvoervergunning). Alleen al omwille van de bruiklenen bleek al snel dat een substantiële verlenging van de tentoonstelling geen evidentie zou zijn", gaat hij verder.
"Daarbij komt dat bijvoorbeeld het merendeel van de gegunde overheidsopdrachten 4 mei als einddatum heeft en verlengd en/of opnieuw onderhandeld zou moeten worden. In elke bruikleenovereenkomst werden bovendien specifieke klimatologische eisen opgenomen waaraan het MSK moet voldoen om de werken voor een beperkte periode tentoon te mogen stellen.
Zo is de belichtingstijd van de objecten beperkt en is de belichting in de tentoonstelling afgestemd op een maximale tentoonstellingsduur van 90 dagen. Als de duur van de tentoonstelling verlengd zou worden en dus meer dan 90 dagen - zoals oorspronkelijk voorzien - zou bedragen zou een substantieel deel van de tentoongestelde werken – vb. het wandtapijt, de miniaturen, de tekeningen, de getijdenboeken – niet langer te zien kunnen zijn. Zo’n beperkingen zijn voor deze uitzonderlijke kunstwerken die deel uitmaken van het wereldpatrimonium niet onderhandelbaar.
Om aan de strenge eisen met betrekking tot gemiddelde temperatuur en relatieve vochtigheid op zaal en in de tentoonstellingsvitrines te voldoen werd er dan ook voor geopteerd de tentoonstelling in het vroege voorjaar van 2020 plaats te laten vinden. Later op het jaar is de organisatie van een dergelijke tentoonstelling niet langer te verantwoorden en is het MSK met andere woorden niet langer in staat om te blijven handelen als een ‘goede huisvader’."
Schepen Souguir besluit: "de optionele mogelijkheid die er was om de tentoonstelling nog te verlengen met het weekend van 1 – 2 en 3 mei werd hierbij uiteraard meegenomen. Maar, zoals we inmiddels weten, werden de maatregelen verlengd: eerst tot 19 april – wat omboeken opnieuw een stuk minder evident maakte. Nu tot en met 3 mei en voor massa-evenementen zelfs tot en met 31 augustus. Dit alles maakt dat we vorige week tot het moeilijke besluit zijn gekomen dat het niet realistisch is om de tentoonstelling nog te heropenen of verlengen.
Wat de tickethouders betreft, heeft het MSK een specifieke annulatieverzekering afgesloten voor deze tentoonstelling. Het MSK is dan ook in overleg met de verzekeraar en de schade-expert die als tussenpersoon in dit dossier werd aangesteld. Het is de bedoeling om tot terugbetaling over te gaan. Zodra er meer duidelijkheid is, zal het museum al wie een ticket kocht persoonlijk op de hoogte brengen."
Stephanie D'Hose liet alvast weten de teleurstelling te delen, maar sloot ook af met lovende woorden voor de verlenging van het Van Eyck-jaar naar het voorjaar van 2021. Ze deed daarbij ook een warme oproep aan iedereen die de tentoonstelling helaas niet kon bezoeken om alsnog de online tour te doen via het Vlaamse pilootproject 'Stay At Home Museum'.