Toekomstplannen Gravensteen
Het Gravensteen trok de laatste weken heel wat aandacht. Omdat de renovatiewerken dichterbij komen, wordt sinds enkele maanden meer ingezet op communicatie vanuit de stad. Dat onze stadsburcht menig Gentenaar niet onberoerd laat, werd meteen duidelijk: meer dan 100 bekende Gentenaars stelden een open brief op, gericht aan de burgemeester, waarin ze hun bedenkingen over de plannen formuleerden.
Burgemeester Mathias De Clercq zorgde voor een antwoord op die open brief, schepen Sami Souguir lichtte het dossier toe in De Zevende Dag. Fractieleider Stephanie D'Hose neemt het dossier op Vlaams niveau in handen en zal donderdag a.s. minister Diependaele ondervragen.
Het Gravensteendossier is nochtans geen 'nieuw' dossier. Al in 2016 werden zogenaamde hefboomsubsidies toegekend door Vlaanderen. Sinds 2015 investeert Toerisme Vlaanderen via de impulsprogramma’s in hefboomprojecten. Het gaat om projecten met een groot rendement voor de maatschappij, de economie en onze ondernemers.
Schepen Souguir, verantwoordelijk voor de Historische Huizen, verduidelijkt: "Vlaanderen is voor 60% co-financierder van het project Gravensteen. Dat houdt ook in dat zij in grote lijnen het volledige voortraject gevolgd hebben en daarin mee beslissingen hebben genomen. Zo werd in 2018 beslist om via de “Open Oproep” van de Vlaamse Bouwmeester op zoek te gaan naar een geschikt architectenteam en ontwerp. Het Gravensteen was daarin trouwens niet alleen. In 2018 werd nog voor 3 andere Gentse projecten ingetekend op deze Open Oproep: voor de Opera, het Design Museum en voor het ICC. Het voordeel van deze Vlaamse procedure is dat architecten van over de hele wereld meedingen. Ook internationaal talent kan op die manier meedoen en een ontwerp insturen. Wat uiteindelijk voor het Gravensteen ook gebeurde: maar liefst 38 voorstellen van o.a. internationaal zeer gerenommeerde architectenbureaus werden ingestuurd. Er werd vervolgens gedownsized naar 5 ontwerpen waar dan uiteindelijk een onafhankelijke jury 1 voorstel heeft uitgekozen als beste. Deze onafhankelijke jury, onder het voorzitterschap van de Vlaamse Bouwmeester, was zeer divers samengesteld gaande van de stadbouwmeester tot experten van Onroerend Erfgoed Vlaanderen, monumentenzorg, toegankelijkheid, Toerisme Vlaanderen en stedenbouw.”
Niet onbelangrijk is ook om even stil te staan bij het “waarom” wij dit doen voor het Gravensteen. De hoofdreden is de toegankelijkheid. Iedereen, jong en oud, met of zonder beperking, moet het Gravensteen kunnen bezoeken vinden wij als stadsbestuur. Vandaag de dag zijn er heel wat mensen die zelfs niet op het binnenplein geraken door de steile helling die als ingang dient. In tweede instantie is het ons te doen om de bezoekersstroom op een betere manier te organiseren. Vandaag is het nog steeds zo dat mensen via de grote poort zowel het kasteel moeten binnenkomen als verlaten. De bezoekersflow zit ook op andere punten niet echt goed. Tenslotte willen wij een kwalitatievere beleving. Het gaat er voor alle duidelijkheid geenszins om om meer toerisme aan te trekken, integendeel. Het Gravensteen mag tot 2.400 mensen per dag ontvangen (in het kader van brandveiligheid e.d.) en in 2019 hebben wij dat cijfer als stad geplafonneerd op 1.400 mensen per dag en een maximum van 500.000 bezoekers per jaar. Voor corona zaten we al aan 460.000 bezoekers per jaar. In een van Eyck-jaar hadden we die kaap waarschijnlijk al gerond.
Het winnende ontwerp werd op 11 september 2019 reeds kenbaar gemaakt aan de pers, waarna wij als stadsbestuur verder aan de slag zijn gegaan met het voorstel. Het concept voorziet de ingang nog steeds via de grote poort maar de uitgang via een paviljoen aan de Geldmunt. Boven de grote poort wordt ook een soort van 'bypass' voorzien, waardoor er een 1-richtingsverkeer mogelijk gemaakt wordt in de bezoekersstroom. Het paviljoen aan de Geldmunt dient ook als inkom voor rolstoelgebruikers en mensen die moeilijk via de steile helling aan de grote poort naar binnen kunnen. Via een lift in het paviljoen zal men naar het Opperhof kunnen gaan en ook alle 3 verdiepingen van het Gravensteen zullen via een andere lift toegankelijk worden.
Belangrijk is ook om mee te geven dat het oorspronkelijke plan een veel grotere impact had op het parkje aan de Geldmunt, wat wij als stad maximaal hebben ingeperkt. In het oorspronkelijke plan kleefde het paviljoen bv. aan het Gravensteen, nu staat het er los van. De footprint van het paviljoen werd ook gehalveerd, waardoor quasi 80% van het park aan de Geldmunt onaangeroerd zal blijven. Verder verhuist de bestaande giftshop in de Ridderzaal naar het paviljoen, waardoor het Gravensteen als erfgoed wordt ontlast. Op vandaag neemt de giftshop bijna 150 vierkante meter in van de Ridderzaal, in het paviljoen zal deze meer dan gehalveerd worden (68 vierkante meter) en dus veel kleiner zijn. Ook is de locatie van het paviljoen zo gekozen dat de opening in de omwalling van het Gravensteen niet in een middeleeuws stuk zal plaatsvinden, maar in een deel dat in de 19de-20ste eeuw werd gebouwd.
Tenslotte was volgens de jury de sterkte van dit ontwerp, in tegenstelling tot de andere ingediende projecten, dat de vooropgestelde ingrepen steeds “omkeerbaar” zijn. Zowel de lift, het paviljoen als de bypass kunnen opnieuw afgebroken worden mocht dat na verloop van tijd nodig blijken, waardoor het Gravensteen steeds in zijn huidige staat hersteld kan worden. Voor meer informatie kan je hier terecht.
Ga na van welke Gentse wijk uw straat deel uitmaakt en welke Open Vld-afdeling in uw buurt actief is.
