De voorbije dagen bereikten de partijen van de meerderheid (sp.a, Groen en Open Vld) een akkoord over de budgetopmaak 2016. Ondanks de moeilijke externe omstandigheden, zoals een stijgende inflatie, en ondanks het wegvallen van belangrijke ontvangsten, waaronder een compensatie voor de vrijstelling op onroerende voorheffing voor bedrijven, verwacht het stadsbestuur op het einde van het meerjarenplan (2019) een positief resultaat van ruim 4 miljoen euro. Dit is 2 miljoen meer dan bij de budgetcontrole in juni van dit jaar.

Dit betere resultaat heeft verschillende oorzaken. In de eerste plaats is er de gezonde financiële situatie van 2015. Het uiteindelijke resultaat van de rekening 2015 zal immers, volgens de huidige inschattingen, 30 miljoen euro hoger liggen dan bij de laatste inschatting in juni van dit jaar. De eigen werkingskosten en de personeelskosten liggen samen ruim 20 miljoen lager dan begroot, en de overige 10 miljoen heeft te maken met een betere kaspositie, waardoor er minder moet worden geleend dan voorzien.

Daarnaast speelt nu ook ten volle het effect van de genomen besparingsmaatregelen in 2013 en 2014. Het managementteam bewaakt de kosten nauwgezet, en deed concrete voorstellen om de komende jaren nog scherper te budgetteren zonder bijkomende besparingen, door efficiënter te werken. Ook de reorganisatie van de stadsdiensten en de intensere samenwerking tussen Stad en OCMW zorgen voor betere resultaten tegen een lagere kostprijs.

Extra middelen voor Gentse politie en ondersteuning van onze economie

Een van de gevolgen van deze scherpere budgettering is dat er bijkomende middelen kunnen worden vrijgemaakt, onder meer voor de vervanging van langdurig zieke personeelsleden en voor de strijd tegen radicalisering. Opdat de dienstverlening ook in de toekomst gegarandeerd zou blijven, worden extra middelen vrijgemaakt voor de uitbreiding van het operationeel politiekader met 5 inspecteurs. Het budget voor de ondersteuning van startende ondernemers wordt verhoogd met 55.000 euro per jaar. Dit is een stijging met meer dan 50%.

Bijkomend personeel en ondersteuning voor communicatie mobiliteitsplan

Ook wordt een half miljoen euro per jaar vrijgemaakt in functie van bijkomend personeel en ondersteuning voor de communicatie rond het Mobiliteits-en circulatieplan, waaronder de uitbouw van een mobiliteitslijn bij Gentinfo en een mobiliteitscoach voor handelaars en ondernemers.

Wijkinvesteringen waarbij burgers zelf beslissen over de besteding

Binnen het Stedenfonds werd voor drie jaar (2016 tot en met 2018) een budget voorzien van telkens een half miljoen euro voor wijkinvesteringen, waarbij burgers zelf kunnen beslissen over de besteding van een deel van het stadsbudget voor hun wijk. Een reglement daarvoor wordt later voorgesteld.

Capaciteitsuitbreiding scholen

Verder zal de Stad Gent het uitgespaarde budget van de recent besliste BTW-verlaging van 21% naar 6% vanaf 1 januari 2016 op de bouw en renovatie van scholen integraal inzetten op het investeringsprogramma voor de capaciteitsuitbreiding van scholen. De concretisering daarvan zal gebeuren bij budgetcontrole 2016.

Bijkomende middelen voor woonbeleid

Het woonbeleid krijgt bijkomende middelen. Voor het verminderen van de leegstand van sociale woningen wordt in 2016 een investeringsbudget van 5 miljoen euro uitgetrokken. Daarnaast gaat jaarlijks ruim een half miljoen extra naarde ondersteuning van het sociale verhuurkantoor van het OCMW, HuurinGent vzw, begeleiding bij herhuisvesting van sociale huurders, versterking van de woonwinkels en de uitbouw van een centraal inschrijvingsregister.

Stabilisatie woningprijzen door beter evenwicht vraag en aanbod

Aan de ontvangstenkant daalt de opbrengst van de belasting op onbebouwde gronden stevig. Dit was te verwachten na de stijging van de belasting op deze onbebouwde gronden met als bedoeling het verkopen of bebouwen van die gronden te stimuleren. Door honderden nu ongebruikte bouwgronden op de markt te brengen, wordt tegemoet gekomen aan de bijzonder grote vraag naar woningen in Gent. Door vraag en aanbod beter in evenwicht te brengen, kunnen we er in slagen de woningprijzen in onze stad, die de laatste jaren sterker gestegen zijn dan gelijk waar in Vlaanderen, te stabiliseren.

Opvangen van wegvallende inkomsten Vlaamse Regering
zonder belastingsverhoging of extra besparingen bij stadspersoneel

Wel verliest de Stad opnieuw inkomsten door de beslissing van de Vlaamse Regering om de vrijstelling van de onroerende voorheffing op machines van bedrijven (de zogenaamde materieel en outillage) niet langer te compenseren. Het Stadsbestuur erkent dat dit op zich een goede maatregel is om vooral industriële bedrijven aan te zetten om te investeren, maar betreurt dat dit voor het grootste gedeelte gebeurt op kosten van de steden en gemeenten, zonder overleg.

Desondanks zijn we er opnieuw in geslaagd om deze toch wel zware tegenvaller op te vangen, en dit opnieuw zonder de belastingen te verhogen of extra besparingen door te voeren bij het stadspersoneel. Tegelijk blijft deze meerderheid ook investeren in infrastructuur, zoals wegen, parken, scholen, bedrijventerreinen, kindvriendelijke begraafplaatsen, sport en cultuur, en ook in een betere dienstverlening.

Gent klimaatneutrale stad

De inspanningen om van Gent een klimaatneutrale stad te maken en energie te besparen binnen de eigen werking, worden verhoogd. Zo zijn nieuwe initiatieven voorzien voor kleinere ondernemingen zoals energiecoaching en het stimuleren van bedrijven om zonnepanelen op hun daken te voorzien, om te voldoen aan hun eigen elektriciteitsbehoefte. Het totale pakket aan inspanningen zal niet alleen een effect hebben op het klimaat, maar ook op onze energiefactuur.

Al bij al is de opmaak van het budget 2016 en het meerjarenplan tot en met 2019 vooral een oefening geweest waarbij de bestaande afspraken werden gecontroleerd, geëvalueerd en bijgestuurd in functie van veranderende omstandigheden. De inspanningen rond soberheid en efficiëntie zullen we de komende jaren moeten volhouden, zeker wanneer de inflatie en de rente sterk zouden gaan stijgen. Het college en het managementteam zijn zich hiervan terdege bewust, houden de vinger op de knip, en voorzien tegelijk de nodige buffers om dergelijke evoluties te kunnen opvangen.

Met een positieve autofinancieringsmarge in 2019, een volgehouden en fors investeringsprogramma én een pensioenbuffer van ruim 100 miljoen euro, staan de Gentse stadsfinanciën ook de komende jaren bijzonder sterk.