In de commissie personeel en onderwijs van juni 2010 werd gerapporteerd over het masterplan onderwijs. Er wordt o.m. melding gemaakt van een tekort van 620 plaatsen in het instapklasje in het schooljaar 2011 - 2012. Intussen zijn wel maatregelen genomen om aan dit tekort te verhelpen.

Graag had ik een antwoord op volgende vragen:

• Welke maatregelen werden genomen om het tekort van 620 plaatsen voor het schooljaar 2011-2012 weg te werken? Welke budgettaire inspanningen stonden hier tegenover? Had dit een impact op de grootte van de klasjes? Dienden er bijkomende personeelsleden ingezet, zoja, hoeveel?
• Welke zijn op basis van de geboortecijfers de prognoses voor de komende jaren m.a.w. hoeveel kindjes zullen instappen in schooljaar 2012 - 2013 en 2013 - 2014? Hoeveel plaatsen zullen we in die jaren tekort hebben? Hoe denkt u hieraan te verhelpen?

Carl De Decker
Gemeenteraadslid

Antwoord:

Op de commissie Onderwijs van juni 2010 heb ik als voorzitter van de netoverschrijdende Lokale Taskforce, samen met de voorzitter van het Lokaal Overlegplatform Basisonderwijs Gent en de medewerkers van onze dienst Data-analyse en Gis, de raadsleden ge?nformeerd over de stand van zaken met betrekking tot het dreigende capaciteitstekort in het onderwijs in Gent voor de komende jaren als gevolg van de demografische evolutie in onze stad. Ook de stadsuitbreidingsplannen dienen hieraan gekoppeld te worden.

Ondertussen heeft de Lokale Taskforce een actieplan opgesteld met maatregelen op korte, middellange en lange termijn om de capaciteit van het basisonderwijs in Gent te verhogen. De plannen voor de middellange en lange termijn zorgen voor duurzame capaciteitsuitbreiding.

Deze voorstellen werden aan het Departement Onderwijs in Brussel overgemaakt. De centrale Taskforce in Brussel gaat na welke financi?le tussenkomst de onderwijsnetten in Gent kunnen ontvangen.

Op korte termijn wordt in een aantal scholen van de verschillende netten de capaciteit verhoogd door een uitbreiding met een ?bubbelklas?. Onder ?bubbelklas? verstaan we de creatie van een tijdelijke piek in de instroom. Hierbij wordt de capaciteitsuitbreiding voor slechts voor 1 (of een beperkt aantal) leeftijdscohorte(s) gerealiseerd. Bijv. de school engageert zich om in het schooljaar 2011-2012 extra plaatsen te voorzien in de 1ste kleuterklas. Het daaropvolgende schooljaar (2012-2013) schuiven de extra plaatsen door naar de 2de kleuterklas. In het schooljaar 2013-2014 schuift de extra piek door naar de 3de kleuterklas...

Enkele scholen kozen voor een structurele bijdrage door de capaciteit van de school te verhogen (doorstroomklas) of door een herstructurering (een autonome lagere school uit te breiden met een kleuterafdeling of een autonome kleuterschool uit te breiden met een lagere school). Naast het voordeel dat deze maatregelen een beperkte budgettaire weerslag en slechts een beperkte aanpassing vragen van de infrastructuur (meestal aanpassingen aan het sanitair blok), kan de realisatie vlug uitgevoerd worden.

Overzicht van de uitbreiding van de capaciteit tegen september 2011:

Stedelijk onderwijs: 124 plaatsen voor kleuteronderwijs
50 plaatsen voor lager onderwijs

Katholiek onderwijs: 473 plaatsen
GO!: 36 plaatsen voor kleuteronderwijs

Met de creatie van 683 plaatsen is het tekort van 620 op het Gentse grondgebied weggewerkt. Ik wil er op wijzen dat het tekort van 620 plaatsen een theoretisch gegeven is.

Voor het schooljaar 2011-2012 hebben we een prognose gemaakt op basis van de capaciteit van juni 2010. Tijdens 2011-2012 zullen (een deel van) de kinderen geboren in 2009 in de instapklas starten. Er is een capaciteit van 2742 kinderen in de instapklas; terwijl er eind 2009 3362 kinderen van geboortejaar 2009 in Gent wonen. Dat komt neer op een tekort van 620 plaatsen voor de instapklas.

Dit tekort moet echter genuanceerd worden. Het laatste instapmoment (na Hemelvaart) valt voor het schooljaar 2011-2012 op 21 mei 2012. Met andere woorden: kinderen geboren na 21 november 2009 zullen niet in de instapklas terecht komen. Als we veronderstellen dat er elke maand evenveel kinderen geboren worden, dan kunnen we 1/12 (kinderen geboren in de maand december) aftrekken van het aantal kinderen geboren in 2009. Met andere woorden als we 3362 verminderen met 280 (1/12de) dan resten er nog 3082. Dan komt het tekort voor de instapklas neer op 340.

De uitrusting van al deze bijkomende lokalen is de grootste kost. Het Stedelijk Onderwijs investeerde hiervoor ? 61.156. De aanpassingen voor sanitair in de Bollekensschool en Het Eiland bedragen een ? 35.000. Totale investering van deze eerste capaciteitsuitbreiding bedraagt ? 96.000.

Het katholiek onderwijs komt op ? 128.000 voor uitrusting. Het GO! (omwille van aanpassingswerken door de omvorming van een cr?che naar een kleuterafdeling) op ? 108.000.

Het aantal kinderen per klas is bepaald op 24 of 25.

De reguliere regelgeving in verband met de bepaling van het aantal ambten (leerkrachten) per school is hier van kracht. Scholen kunnen voor de kleuterafdeling extra lestijden genereren t.o.v. het vastgestelde lestijdenpakket van 1 februari van het voorafgaande schooljaar wanneer ze een grote groei kennen. Daar kleuters op 7 verschillende tijdstippen tijdens het schooljaar kunnen instappen, is het nu niet mogelijk een inschatting te maken wat het bijkomend personeel betreft.

Op middellange (te realiseren binnen 3 schooljaren) en lange termijn (realisatie nastreven binnen 4 schooljaren) zullen in hoofdzaak bouwdossiers (nieuwbouw, modulaire bouw en renovatie) ingediend worden. Voor deze dossiers kan beroep gedaan worden op extra subsidi?ring van AGIOn (Agentschap Infrastructuurwerken In het Onderwijs). Deze subsidi?ring bedraagt voor basisonderwijs 70 %.

Zo plant het Stedelijk Onderwijs de heropstart van 2 vroegere scholen, namelijk in de Hippoliet Lammenstraat (streefdoel is om op 1 september 2012 een kleuterafdeling te laten starten) en in de Sint-Bernadettestraat (schooljaar 2013-2014).

Daar in Wondelgem meer dan 1.000 woningen bijkomen (Lange Velden, de Stoeterij, de wijk Knabbelare en de wijk Silcose) dringt zich een capaciteitsuitbreiding op voor de beide scholen (De Regenboog voor het Stedelijk Onderwijs en Mariavreugde voor het Katholiek onderwijs). De stad Gent is op dit moment in onderhandeling om het terrein vlak naast de school De Regenboog te verwerven. De bedoeling is om de capaciteit van deze school te verdubbelen.

Binnen het katholieke net zal een aantal scholen infrastructuurwerken uitvoeren met het oog op capaciteitsuitbreiding. Voorbeelden hiervan zijn Sint-Salvatorstraat, Sint-Paulus (vestigingplaatsen Ottergemsesteenweg en Rerum Novarumplein), Sint-Pietersaalsstraat, Mariavreugde, ?).

Op langere termijn plannen we binnen het project de Oude Dokken (2.000 nieuwe woningen) en aan de Fabiolalaan (1.000 nieuwe woningen) de bouw van een nieuwe school.

Prognoses:

Voor dit schooljaar 2011-2012 hebben we in het verleden een prognose gemaakt op basis van de capaciteit van juni 2010. U stelt de vraag voor nieuwe prognoses. Voor het schooljaar 2012-2013 hebben we een prognose gemaakt met dezelfde methodiek, op basis van de theoretische capaciteit van september 2011 (zie hoger) en rekening houdend met het aantal nuljarigen op 31/12/2010. Volgens dit scenario zouden er voor volgend schooljaar opnieuw 610 plaatsen moeten worden bij gecre?erd in de kleuterklassen (dus niet alleen in de instapklassen, maar ook in de eerste en de tweede kleuterklas). Prognoses voor het schooljaar 2013-2014, volgens dezelfde methode, kunnen pas gemaakt worden wanneer er kennis is over het aantal nuljarigen voor het hele kalenderjaar 2011 (op d.d. 31/12/2011).

Daarnaast is er de mogelijkheid om de prognosemethode te verfijnen. De gemaakte prognoses voor schooljaar 2011-2012 kunnen dit schooljaar, eens alle re?le cijfers verzameld zijn (bijv. huidige (nieuwe) capaciteit van alle scholen op het Gentse grondgebied, aantal effectieve kinderen in o.m. alle instapklassen, aantal kinderen dat nog steeds geen school heeft) getoetst worden aan de realiteit. Op die manier kan een cijfermatige ?theoretische? benadering vergeleken worden met de werkelijke situatie en waar nodig aanpassen. Zo kunnen we een correcter inschatting maken van het aantal instappers voor volgende prognoses.

Toch is, in het kader van bevolkingsprognoses verder in de toekomst, het volgende van belang. De prognoses van de Studiedienst van de Vlaamse Regering stellen dat er voor Gent een blijvende stijging van het aantal 0 tot 2 jarigen wordt verwacht tot 2017. In de periode 2008 -2017 stijgt het aantal 0-2 jarigen maar liefst met 27 % (tot 11.000 0-2 jarigen). We verwachten dus niet echt een daling van het aantal geboorten in Gent. Meer nog, het toetsen van de re?le geboortes voor de prognosejaren 2009 en 2010, duiden er al op dat de Vlaamse prognose voor Gent eerder een onderschatting zal zijn van de realiteit.

Er zullen dus, voor volgende schooljaren, sowieso nog extra plaatsen gecre?erd moeten worden in de instapklassen in het onderwijs, en vermoedelijk niet enkel in de instapklassen.

Rudy Coddens
Schepen van Onderwijs en Opvoeding