Bij overlijden in onze stad kan het stoffelijk overschot op vraag van de familie worden gerepatrieerd naar het buitenland.

Vraag:
Graag een overzicht per jaar (2015, 2016, 2017, 2018 en 2019) voor de afgelopen 5 jaar. Graag ook een overzicht naar welke landen de overledenen werden gerepatrieerd.

Welke andere administratieve formaliteiten moeten nabestaanden hiervoor in orde brengen naast het opvragen van een overlijdensakte? 

Volgens de islamitische eredienst is het belangrijk dat de overledene zo snel mogelijk wordt begraven. Gewoonlijk is dat de dag na het overlijden. Waar kunnen Gentenaars terecht voor het opvragen van een overlijdensakte wanneer het Loket Overlijden gesloten is (in het weekend en op feestdagen)? Is het voorzien van een permanentie hiervoor een optie? Indien ja, op welke termijn kan dat voorzien worden, indien neen, waarom niet? 

Veli Yüksel
Gemeenteraadslid

Antwoord:

Cijfergegevens:
Bij de aangifte van overlijden wordt er geen onderscheid gemaakt tussen aangiftes met repatriëring of zonder repatriëring. Voor het afleveren van de overlijdensakte is dit ook niet nodig. Bij gevolg beschikt de dienst Burgerzaken niet over een overzicht per jaar van repatriëringen en landen waarnaar gerepatrieerd wordt. Deze aangiftes worden niet afzonderlijk behandeld.

Administratieve formaliteiten:
Om een aangifte van overlijden te kunnen doen bij de dienst Burgerzaken moet de begrafenisondernemer (of de burger die aangifte doet)  eerst het MODEL III en een medisch attest  krijgen, afgeleverd door een arts. Hiermee kan hij dan – in het bezit van de identiteitskaart of paspoort van de overledene - de aangifte doen. Als het geen natuurlijk overlijden is, moet er ook een vrijgave van het lichaam door politie zijn en toestemming tot vervoer van het parket.  De toelating tot begraven die door onze dienst wordt meegegeven kan ten vroegste 24 uur na de vaststelling van het overlijden worden afgeleverd.
Artikel 15 bis van het decreet op de begraafplaatsen en de lijkbezorging van 16 januari 2004, ingevoegd bij het decreet van 18 april 2008, stelt:
“Die toestemming mag niet verleend worden voor een termijn van 24 uur verstreken is, die ingaat met de ontvangst van de aanvraag tot toestemming, behalve in de gevallen die door politieverordeningen zijn bepaald….”
Artikel 1 van het politiereglement, goedgekeurd bij gemeenteraadsbeslissing van 20/2/1917, bepaalt dat  elke as- of lijkbezorging minstens 24 u of 1 werkdag vooraf moet gemeld worden bij de dienst Burgerzaken. Dit houdt dus  in dat ook een begrafenis op een Gentse begraafplaats niet kan gebeuren binnen de 24 u na de aangifte, laat staan na het overlijden.  Deze beslissing is vooral ingegeven door praktische overwegingen: organisatorisch is het niet mogelijk om iemand nog dezelfde dag te begraven.

Naast het MODEL IIIC en het medisch attest moet ook een laatste wil afgeleverd  worden, uitgereikt door de burgerlijke stand van  de woonplaats van overledene. Voor Gentenaars vragen we dit aan het loket op in het Rijksregister. Indien het echter een  overlijden in Gent van een inwoner van buiten Gent betreft dient er een laatste wil te worden afgeleverd vanuit de gemeente van de woonplaats en zijn we afhankelijk van de openingsuren van die betrokken gemeente.

Bij een repatriëring moet er ook een laissez-passer of lijkenpas afgeleverd worden. Dat gebeurt in combinatie met de verzegeling op de luchthaven in Zaventem door de dienst Saniport (FOD Volksgezondheid).

Daar beschikt men ook over een verzorgingsruimte, een koelruimte en een rouwcentrum. Het stoffelijke overschot kan er verzorgd, gebalsemd of ritueel gewassen worden en in overleg met de nabestaanden kan er een ceremonie georganiseerd worden.

Permanentie:
Het organiseren van permanentie voor aangiftes brengt heel wat praktische en administratieve uitdagingen met zich mee, waarvan we er een aantal niet zelf in handen hebben.

Wat betreft onze eigen interne werking (afgifte van een overlijdensakte) gaat dit over volgende zaken:

De nodige medewerkers van burgerlijke stand moeten voorzien worden in de planning.
Er moeten onderhandelingen gebeuren met de vakbond aangezien dit een nieuwe berekening in uren en verloning bevat.
De dienstgebouwen zijn buiten de openingsuren gesloten en kunnen omwille van een centraal alarmsysteem niet zomaar worden betreden.
Er moet gezocht worden hoe de toepassingen op een externe locatie bereikbaar kunnen gemaakt worden.
Het gebruik van de digitale toepassing (DABS) is noodzakelijk gezien hieruit het aktenummer moet gegenereerd worden. In principe kan dit overal gebeuren (vb. in een mortuarium) mits er internetaansluiting en een printer aanwezig is om de nodige documenten af te drukken.

Daarnaast is er bij repatriëring is er ook nog toestemming nodig en zijn er controles van andere partners in deze procedure.

Er is toestemming nodig van de gemeente van bestemming. Deze toelating wordt verkregen via het consulaat of ambassade van het betrokken land van ontvangst. Voor Turkije zijn er noodnummers voorzien zodat deze toelatingen steeds zeer snel worden afgeleverd. Voor andere landen is dit niet het geval en is er ook geen zekerheid dat zij werkzaam zijn tijdens het weekend of feestdagen.
Voor sommige landen vb. Marokko, Tunesië, Oekraïne zijn bepaalde documenten onderhevig aan de legalisatievoorschriften. E-legalisatie moet worden aangevraagd via de loketten van Bevolking, er moet betaald worden en pas daarna volgt de legalisatie door de diensten van Buitenlandse Zaken. Ook deze diensten zijn gesloten op zon- en feestdagen.
Er moet een gepaste vlucht kunnen geboekt worden. In het verleden werd er vast gesteld dat -  hoewel een beroep gedaan werd op een dringende aangifte op een sluitingsdag de eigenlijke repatriëring pas enkele dagen later plaats vond.

Vorige legislatuur werd er vanuit de dienst Burgerzaken voor gezorgd dat in 95% van de gevallen de loketten niet langer dan 48 uur gesloten zijn.

Die 48-uursregel willen wij deze legislatuur opnieuw bevestigen. Indien zou blijken dat deze te vaak wordt overschreden, zullen wij de mogelijkheid van een permanentie onderzoeken.

Ik hoop u hiermee uw vragen afdoend te hebben beantwoord.

Mieke Van Hecke
Schepen van Burgerzaken en Protocol – Ambtenaar van Burgerlijke Stand