Vanaf 1 juli komen nieuwe EU-onderdanen die hun zelfstandig statuut hebben opgezegd en zijn ingeschreven in het bevolkingsregister, in aanmerking voor steunverlening bij het Gentse OCMW. De steun is evenwel gekoppeld aan een integratie- en activeringsproject.

?Om steun te kunnen trekken, zijn de nieuwe EU-burgers onder meer verplicht een cursus maatschappelijke ori?ntatie/inburgering en taallessen te volgen. Indien ze hun afspraken niet nakomen, wordt de financi?le steun stopgezet?, verduidelijkt OCMW-voorzitter Geert Versnick.

Uit recent cijfermateriaal van de dienst Bevolking blijkt dat er in Gent in totaal zo?n 3.929 nieuwe EU-ers zijn ingeschreven. De grootste groep zijn de Bulgaren (1.868), die vooral behoren tot de Turkssprekende minderheidsgroep uit het noordoosten van Bulgarije, en Slovaken (1.106), meestal van Roma-origine. De meeste van hen leven reeds geruime tijd in Gent. Velen hebben een asielaanvraag gedaan, die bijna in alle gevallen negatief werd beoordeeld. Als gevolg daarvan kwamen heel wat personen in de illegaliteit terecht. Bij de toetreding van 10 nieuwe EU-landen in 2004 en de EU-uitbreiding in 2007 met Bulgarije en Roemeni? konden heel wat nieuwe EU-ers via het zelfstandig statuut een legaal verblijf bekomen.

Zelfstandig statuut

Nieuwe EU-onderdanen die een verblijfsvergunning verkregen op basis van een verklaring dat zij zich als zelfstandige in Belgi? willen vestigen, ontvingen van het Gentse OCMW steun voor een periode van maximum 5 maanden. Dit weliswaar op voorwaarde dat uit sociaal onderzoek blijkt dat de aanvrager aan de algemene voorwaarden voldoet: legaal verblijf, behoeftigheid en medewerking aan sociaal onderzoek en het ondernemen van stappen tot het opstarten van een zelfstandige activiteit. De steun voor 5 maanden moet de ?kandidaat-zelfstandige? de gelegenheid geven om een zelfstandige zaak op te starten. Meestal kwamen de nieuwe EU-ers echter terecht in schijnzelfstandige activiteiten zoals krantenbedeling, straatmuzikanten of toiletonderhoud, die totaal niet rendabel zijn. Door hun zelfstandig statuut konden de nieuwe EU-ers zich evenwel inschrijven in het bevolkingsregister, wat een onbeperkte verblijfsduur in ons land impliceerde. Eens ingeschreven in het bevolkingsregister haakten velen al snel af van hun zelfstandige activiteit gezien de zeer lage opbrengst. Meestal waren de opbrengsten zelfs niet voldoende om in het levensonderhoud te voorzien.

Nieuwe EU-onderdanen die hun zelfstandig statuut opzegden, krijgen tot op heden geen OCMW steun. Dit om volgende redenen:

• verzaken aan een eigen inkomen door het stopzetten van de zelfstandige activiteit
• niet beantwoorden aan de voorwaarde van werkbereidheid
• feit dat de persoon in Belgi? blijft wonen terwijl de zelfstandige activiteit de enige reden was tot inschrijving in het bevolkingsregister

Alleen wanneer medische redenen aan de basis liggen van het stopzetten van de zelfstandige activiteit en deze werkongeschiktheid ook kon bevestigd worden door de adviserend arts van het OCMW Gent, werd er een uitzondering gemaakt.

Schrijnende situaties

Sinds 1 juni 2006 werd de arbeidsmarkt gedeeltelijk opengesteld voor nieuwe EU-ers, namelijk voor knelpuntenberoepen. ?Maar de positie van de nieuwe EU-onderdanen op de arbeidsmarkt is vrij zwak. De meeste onder hen kennen nauwelijks Nederlands, hebben een laag opleidingsniveau en weinig werkervaring. De kans op een knelpuntenberoep is dus vrij laag?, meent Geert Versnick, OCMW-voorzitter.

Velen verkeren momenteel in een vrij uitzichtloze situatie. Gezien vele nieuwe EU-onderdanen al jaren in Gent verblijven en ondertussen een permanent verblijfsrecht hebben verworven, is terugkeren naar hun land van herkomst voor de meeste onder hen geen optie. Veel gezinnen leven echter in vrij schrijnende omstandigheden. Ze leven in armoede, hebben psychische en fysische gezondheidsproblemen en de kinderen zijn ondervoed en lopen nauwelijks school.

Gezien de precaire situatie van deze nieuwe EU-onderdanen, besliste het OCMW Gent om zijn hulpverlening naar deze doelgroep aan te passen.

Nieuwe aanpak VANAF JULI 2008

?Vanaf 1 juli 2008 kunnen nieuwe EU-onderdanen, die hun zelfstandig statuut of een tewerkstelling in een knelpuntenberoep hebben stopgezet ?n die zijn ingeschreven in het bevolkingsregister, OCMW-steun krijgen?, legt Geert Versnick uit. ?Ze moeten zich hiervoor vanaf 1 juli individueel aanmelden bij het OCMW Gent met een vraag tot financi?le hulpverlening. Zich voor juli aanmelden bij de diensten van het OCMW heeft geen zin! De nieuwe aanpak zal enkel en alleen gelden vanaf juli?. De steunverlening is evenwel gekoppeld aan een integratie- en activeringsproject. Zo zullen de aanvragers een cursus maatschappelijke ori?ntatie/inburgering moeten volgen. In de praktijk is immers gebleken dat vele nieuwe EU-burgers moeilijk aarden in de buurt waar ze leven. De cursus maatschappelijke ori?ntatie moet hen wegwijs maken in de geplogenheden van onze maatschappij zoals het gezondheidssysteem en afvalsortering. Ook het volgen van Nederlandse taallessen is verplicht gezien vele nieuwe EU-burgers, die nochtans al jaren in Gent leven, nauwelijks of geen Nederlands kennen waardoor hun kansen op de arbeidsmarkt heel gering zijn. Eens de kennis van het Nederlands voldoende is, kan de aanvrager worden doorgestuurd naar het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum van het OCMW Gent. Daar wordt een activeringstraject opgestart, waarbij onder meer arbeidsattitudes worden aangeleerd. Het uiteindelijke doel is de nieuwe EU-ers te begeleiden naar tewerkstelling.

Voorwaarden

Maar voor wat, hoort wat. ?De financi?le steun is gekoppeld aan strikte voorwaarden?, verduidelijkt Versnick. ?Om OCMW-steun te kunnen krijgen, is de aanvrager verplicht om het integratie- en activeringsproject helemaal tot het einde te volgen. Belangrijk hierbij is vooral de bereidheid tot integreren in onze maatschappij en tot tewerkstelling. De uitgangsbasis van het OCMW Gent is dat er wordt gewerkt met een inspanningsverbintenis van de cli?nt en geen resultaatsverbintenis. Het te volgen traject is hierdoor ook niet afgelijnd in tijd, maar wordt voor ieder individu afzonderlijk opgesteld afhankelijk van zijn kunnen. Indien de aanvrager evenwel de voorwaarden niet naleeft en dus geen inspanningen levert om zich te integreren of werkwillig is, kan de hulpverlening worden stopgezet?.

Met de nieuwe aanpak van hulpverlening naar de nieuwe EU-onderdanen hoopt het OCMW Gent een antwoord te bieden aan de uitzichtloze toestand waarin ze momenteel vertoeven. Daarnaast bereidt het OCMW Gent zich hiermee voor op de afschaffing van de overgangsmaatregel inzake vestigings- en arbeidsvoorwaarden die vermoedelijk nog gelden tot 1 mei 2009.