In maart van vorig jaar peilde ik naar het beleid inzake schijnhuwelijken van de stad Gent. Uit het overzicht bleek toen dat sinds 2001 de Cel Schijnhuwelijken al meer dan 1000 dossiers heeft onderzocht en dat er een aantal duidelijke trends waar te nemen zijn.

Ondertussen is ook de personeelsuitbreiding bij de Cel Schijnhuwelijken een feit.

Graag had ik geweten of men al zicht heeft op de cijfers voor het werkingsjaar 2007 en of er ook nu sprake is van nieuwe tendensen:

Hoeveel dossiers werden er in 2007 geopend bij de cel Schijnhuwelijken? Hoeveel huwelijken hiervan werden geweigerd?

Op basis van welke indicaties gaat men over tot het openen van een dossier?

Is er een stijging waar te nemen van het aantal dossiers waarbij de Cel Schijnhuwelijken als meldpunt fungeert? Door wie gebeuren deze aangiftes?

In hoeveel dossiers gaat het om een huwelijk dat in het buitenland gesloten werd? Hoeveel dossiers hiervan werden geweigerd?

Zijn er nieuwe trends waar te nemen?

Wat betekent de aanwerving van het extra personeelslid voor de werkwijze bij de Cel Schijnhuwelijken? Leidt deze capaciteitsuitbreiding tot een toename van het aantal interviews?

Sami Souguir
Fractievoorzitter

Antwoord:

Hoeveel dossiers werden er in 2007 geopend?

Er zijn er 339 geopend.

Hoeveel huwelijken hiervan werden geweigerd?

31

Op basis van welke indicaties gaat men over tot het openen van een dossier?

Het is dus zo, mijnheer Souguir, collega?s, dat er inderdaad een procedurehandboek is dat gehanteerd wordt door de Cel Schijnhuwelijken om al de dossiers en het dossier in zijn totaliteit van ieder koppel dat komt af te werken. Men gaat dus inderdaad tewerk volgens een bepaald draaiboek dat natuurlijk in de allereerste plaats gestoeld is, wat het aanleggen van een dossier betreft, op eerlijke en objectieve gegevens. Maar als u mij toelaat eventjes kort, mijnheer Souguir, ook voor de collega?s die daar misschien niet zoveel inzicht in hebben, uit te leggen hoe zoiets eigenlijk gebeurt. Iemand komt zich aanmelden op de Dienst Huwelijken. Wanneer gaat men dan iemand doorsturen naar de Cel Schijnhuwelijken? Op het moment dat ??n van beiden of beiden geen echte wettelijke verblijfplaats in Belgi? heeft. Dit is d? maatstaf om iemand te verwijzen naar de Dient Schijnhuwelijken. Mensen worden daar dan uitgenodigd. Er wordt informatie gevraagd aan de Dienst Vreemdelingenzaken en dan worden de mensen uitgenodigd voor een interview. Er zijn natuurlijk 2 mogelijkheden: ofwel ziet men door dat interview dat er geen probleem is, dan gaat het huwelijk uiteraard door, ofwel denkt men dat er wel een probleem is en op dat ogenblik wordt het huwelijk 2 maanden uitgesteld en wordt er een dossier opgestuurd naar de procureur. Het is na het advies van de procureur dat de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand daar een beslissing in neemt. Dat is eigenlijk de gang van zaken.

Het is de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand die bevoegd is om ja of neen te zeggen, maar het is natuurlijk, waarom zouden we anders de dossiers doorsturen, op advies van de Procureur des Konings, dat wij een besluit nemen. Ik denk dat dit een heel belangrijk advies is natuurlijk.

Is er een stijging waar te nemen van het aantal dossiers waarbij de Cel Schijnhuwelijken als meldpunt fungeert?

Dat is een heel belangrijke vraag. De Dienst Schijnhuwelijken fungeert niet alleen om zelf te onderzoeken of er een schijnhuwelijk zou zijn, maar fungeert ook als dat orgaan waar men zelf naartoe gaat om een ?volgens de aanbrenger? schijnhuwelijk te melden. Er waren in 2006 37 meldingen, in 2007 waren er 64 meldingen.

Wie doet die aangiftes?

Dit gebeurt vaak door ??n van de echtgenoten zelf. Dat zien wij. E?n van de echtgenoten zelf komt een melding doen van een ?schijnhuwelijk? omdat dat natuurlijk ook op een zeer ernstige manier onderzocht wordt. Ofwel door familie die een ander familielid wil behoeden van een gedwongen huwelijk, want er is natuurlijk een verschil tussen schijnhuwelijken en gedwongen huwelijken, dus ??n iemand van de familie die een familielid wil behoeden voor een schijnhuwelijk. We krijgen ook aangiftes binnen, soms anoniem, die uit wraak gebeuren. De aangever voelt zich misdaan op een of andere manier door echtgenoot of echtgenote. Of uit verontwaardiging, de aangever heeft eigenlijk een probleem binnen het huwelijk waardoor zij die Cel Schijnhuwelijken aangrijpen om te proberen de partner in een verkeerd daglicht te stellen. Dat gebeurt ook. Ik kom daar straks op terug.

In hoeveel dossiers gaat het om een huwelijk dat in het buitenland werd gesloten?

107. Van de in het buitenland gesloten huwelijken die aangegeven zijn, zijn er 5 geweigerd. Ik heb ook nog de cijfers van deze die in Belgi? doorgegaan zijn, maar ik zie ze niet onmiddellijk. Het zou misschien wat tijd kosten om dat onmiddellijk te zoeken.

Zijn er trends waar te nemen?

Wat ik u tot hiertoe gezegd heb, zijn cijfers. Dat is een procedure, dat is een waarneembare reden. Wat ik u hier mededeel zijn trends en zijn gewaarwordingen die onze Dienst Schijnhuwelijken doet. Ik ga ze u eventjes aflezen. Ze zijn interessant om te horen. Wijzelf, als verantwoordelijke daarvoor, denken dat wij hier, we hebben dat al zeer goed gebundeld, eens heel goed moeten bekijken en dat we daar dan een gezamenlijk standpunt gaan moeten innemen hoe we daar gaan mee omgaan. Want iedereen begrijpt wel dat schijnhuwelijken iets is dat heel gevoelig en moeilijk is. Je zult maar eigenlijk echt met iemand willen trouwen en in een procedure voor schijnhuwelijken zitten, ik kan ook begrijpen dat dit niet heel plezant is. We moeten daar dus toch wel heel gevoelig en omstandig mee omgaan.

Maar ik ga u de trends zeggen want ik wil ze u niet weerhouden. We merken dat betrokkenen die op gesprek moeten komen bij de Cel Schijnhuwelijken steeds beter zijn voorbereid op een interview. Ze kennen de vragen omdat kennissen, vrienden, familieleden eerder op een gesprek zijn gekomen bij de Cel of omdat de betrokken personen zelf al eens bij de Cel Schijnhuwelijken op gesprek geweest zijn in het kader van een eerdere intentie tot huwen met iemand anders. Wij vernemen ook dat bepaalde advocaten aan hun cli?nten de vragenlijst meegeven die bij de Cel Schijnhuwelijken gebruikt wordt. Het wordt dan ook steeds moeilijker om een beslissing te nemen, dat is echt waar. Gaat het om een oprecht huwelijk of niet? In 2007 werden er 43 huwelijken uitgesteld, voor een bijkomend onderzoek doorgestuurd naar de procureur, en 17 daarvan zijn geweigerd. Van de huwelijken die hier aangegaan zijn, zijn er 43 uitgesteld, hadden we niet genoeg gegevens om te kunnen beslissen en hebben we dan met die gegevens die we toen hadden, de procureur aangezocht om ons terug een advies te geven. Ik wil maar zeggen, collega?s, dat we hier dus niet zomaar in het wilde weg die dossiers aan het afhandelen zijn, zoals bepaalde mensen soms durven suggereren, wat iedereen zijn recht is natuurlijk.

We stellen vast dat jonge mensen, dat is de leeftijd tussen 25 en 35 jaar, van Turkse of Marokkaanse origine, voor de tweede keer of zelfs voor de derde keer in het huwelijk treden in het land van herkomst. De voorgaande huwelijken zijn meestal van korte duur.

We merken op dat steeds meer mannen en vrouwen van Turkse of Marokkaanse origine een huwelijk met een partner van het land van herkomst als schijnhuwelijk komen aangeven. Ik ga daar nu eigenlijk niet dieper op ingaan welke de wens is van een man of een vrouw met een andere filosofie of godsdienst. Ik denk niet dat het aan mij is om erop in te gaan hoe die mensen vinden dat iemand moet zijn die hun echtgenoot of echtgenote is. Dat is niet mijn taak. Een Europese of iemand van Belgische origine heeft ook zijn keuzes van man en vrouw. Wij hebben dat ook. Je hebt ook Belgen die willen dat een vrouw nog onvoorwaardelijk luistert naar hen. Dat is wat ik wil zeggen, dus daar ga ik niet op ingaan.

We hadden ook de indruk dat een aantal mensen hun huwelijk kwamen aangeven als zijnde schijnhuwelijk om op deze manier de vernietiging van hun huwelijk te verkrijgen waardoor ze geen echtscheidingsprocedure dienen in te zetten. Dat is een tendens die wij nu gewaarworden. Het is natuurlijk goedkoper om een schijnhuwelijk te laten erkennen dan dat je bij uw advocaat gaat. Dat is de realiteit, collega?s. Na overleg met de Procureur des Konings werd er besloten dat het parket niet meer het initiatief zal nemen om de vernietiging van het huwelijk te vorderen, maar dat de betrokkenen die de vernietiging van hun huwelijk wensen, omdat het een schijnhuwelijk zou zijn, zelf de vernietiging van hun huwelijk dienen te vorderen via een advocaat. We gaan dus in de toekomst duidelijk zien welke mensen werkelijk het slachtoffer worden van een schijnhuwelijk en welke mensen dit niet zijn.

Ik denk ongeveer, mijnheer Souguir, te hebben geantwoord op uw vragen.

Nog over dat extra personeelslid. Sorry, ik was dat eventjes vergeten. We hebben inderdaad een extra personeelslid aangeworven. Waarom is dat? Het is dus heel eenvoudig. Omdat wij met te weinig mensen zijn om een aantal dossiers op een deftige manier, deftiger dan hier is niet juist, ze worden wel op een deftige manier afgehandeld, maar op een deftige tijdspanne te behandelen. Ook schijnhuwelijken, collega?s, het bericht krijgen dat het 2 maanden uitgesteld is, is niet aangenaam en dan nog langer moeten wachten omdat uw dossier niet volledig klaar is, is nog veel minder aangenaam natuurlijk, zowel voor degenen die bijna een schijnhuwelijk aangaan als voor degenen die het niet aangaan. Het is voornamelijk iemand die inhoudelijk werkt want waar kruipt er heel veel tijd in? Dat is in de interviews natuurlijk. Die interviews duren verschillende uren, met de 2 partners afzonderlijk, daar kruipt er heel veel tijd in en daar hebben we dus iemand fulltime bijgeplaatst om meer dossiers te kunnen doen en ook onze dossiers sneller te kunnen afhandelen.

Rita Uyttendaele
Schepen van Bevolking en Protocol en ambtenaar van de Burgerlijke Stand

 

Bedankt, mevrouw de schepen, voor uw uitgebreid antwoord, maar a priori onthoud ik 3 zaken: merkwaardig genoeg dat er toch meer en meer echtgenoten zelf blijkbaar een schijnhuwelijk gaan aangeven. Ik stel mij gewoon zijdelings de vraag, waarschijnlijk kan u daar moeilijk op antwoorden: heeft dat iets te maken met gedwongen huwelijken? Of zijn dat meestal de mensen die daarmee te maken hebben die dan geneigd zijn...

Sami Souguir
Fractievoorzitter

 

Ik schrijf als Ambtenaar van de Burgerlijke Stand, de brieven natuurlijk, ik onderteken ze, ik schrijf ze niet zelf, want een schepen schrijft niet met zijn hand de brieven natuurlijk... het is een grapje. Ik schrijf en onderteken die brieven en daar staat inderdaad een omslachtige uitleg waarom men iemand komt aangeven. Dat zijn schrijnende toestanden. Soms is het werkelijk ongelooflijk hoe bepaalde mensen, hoe zou ik zeggen, vernederd worden en eigenlijk door hun partner, zowel man als vrouw, als slachtoffer worden behandeld. Er zijn 2 zaken: er zijn dus mensen die inderdaad een gedwongen huwelijk hebben gehad, maar wij stellen vast dat het meestal mensen zijn die geen gedwongen huwelijk hebben gehad en waarvan ??n van beiden absoluut een verblijfsvergunning in Belgi? wilde krijgen, die lief en aardig was tot op een bepaald moment, en eens ze gehuwd zijn, de despoot uithangen. Dat is een vaststelling die ik zelf doe als ik die dossiers lees en dan ook de procureur toestuur waarom wij een zaak laten onderzoeken.

Rita Uyttendaele
Schepen van Bevolking en Protocol en ambtenaar van de Burgerlijke Stand

 

Aansluitend, het tweede puntje was, als ik het goed begrepen heb, dus ook een vaststelling dat een aantal mensen voor een tweede en derde keer in het buitenland hun huwelijk voltrekken. Maken die nog kans om bij manier van spreken hier hun huwelijk te laten overschrijven of niet?

Sami Souguir
Fractievoorzitter

 

Dit gaat heel moeilijk, mijnheer Souguir. Als je die dossiers ziet, als dat een derde, soms een vierde keer is dat je een huwelijk aangaat en die huwelijken duren een zeer korte tijdspanne, is dat relatief duidelijk voor onze diensten, maar je moet nog altijd proberen om zo objectief mogelijk gegevens aan te reiken om het huwelijk te weigeren. Ik zeg het nog een keer: dat is een heel moeilijke beslissing. Iemand die 2 of 3 keer getrouwd is, er zijn er heel veel die 2 of 3 keer trouwen. Is dat nu een maatstaf? Meestal baseert men zich op verschillende elementen. Verschillende keren huwen alleen, je zou er veel moeten weigeren. Maar het zijn verschillende elementen die samen maken natuurlijk dat men argwanend is tegenover de vraag om te huwen.

Rita Uyttendaele
Schepen van Bevolking en Protocol en ambtenaar van de Burgerlijke Stand

 

Mevrouw de schepen, bent u ook via kanalen op de hoogte gebracht dat ook voor de ontbinding van het huwelijk, dus via de drogreden dan schijnhuwelijk op een goedkopere manier eigenlijk het huwelijk te laten ontbinden? Ook daar heb ik vernomen dat daar misbruiken zijn, dus dat men erachter gekomen is dat eigenlijk de goedkoopste manier om te scheiden verklaren is dat het een schijnhuwelijk is en dat het dan moet worden ontbonden en dat er weinig kosten aan verbonden zijn. Dat was ??n van de gegevens die mij toen ook ge?nformeerd werden. Ik heb daar nooit bewijzen van gekregen, want de vraag is alsook nog: hoever kun je daar allemaal (???? Ontbrekend woord) want je moet altijd zelf de bewijzen leveren.

Wat mij ook wel bijzonder is opgevallen, als ik bij het voltrekken van huwelijken, en u ziet sowieso het onderscheid tussen de huwelijken waar massaal de familie en de vrienden bij betrokken zijn en dan anderzijds de huwelijken waar u slechts met het koppel en de 2 getuigen voor u staat, dat ik heel vaak dezelfde getuige zie en in die mate zelfs dat ik mij vragen begin te stellen of daar ergens banden in zijn. Ik denk dat het ook interessant zou zijn aan de diensten om die informaties bij te houden en eens te kijken wie daar telkens als getuige naar voren komt.

Catharina Segers
Gemeenteraadslid

 

Mevrouw, wat de eerste vraag betreft, ik denk dat ik daarop geantwoord heb, dat men inderdaad probeert van het goedkoop te houden en een schijnhuwelijk voor te wenden en niet bij een advocaat te gaan. Vandaar ook mijn antwoord: de afspraak met de procureur. Ik zie natuurlijk hetzelfde van wat u vroeger gezien hebt, maar ik zeg het nog eens, collega?s, het is heel moeilijk om een huwelijk tegen te houden op het moment dat je niet voldoende elementen hebt om daar ?neen? tegen te zeggen. Er staan dus inderdaad soms mensen voor u waar je uw twijfels bij hebt, maar het is niet op het moment dat ze in de trouwkapel staan dat je ?neen? moet zeggen. Dat is niet gemakkelijk en ik zeg het nogmaals, het is absoluut noodzakelijk van/om voldoende gegevens te hebben om ?neen? te zeggen, maar het is heel moeilijk.

Wat misbruiken betreft, wat er wel gebeurt, en dat is wel gekend, is dat bepaalde mensen in het land van herkomst terugkeren, dat ze daar een fictief adres nemen en dan gaan scheiden. Dan komen ze gescheiden terug, maar als dat mensen zijn die natuurlijk ingeschreven zijn in Belgi?, kan die scheiding voor ons niet doorgaan want zij moeten scheiden volgens de regels van de Belgische wetgeving. Dan wordt er aan die mensen een brief geschreven dat wij hun scheiding hebben ontvangen, maar dat zij in Gent, laat ons zeggen in Belgi?, voor ons is het nu Gent, verblijven, dat ze daar een wettelijk verblijf hebben en dat ze dan moeten scheiden volgens de wetten van de Belgische staat. Maar ik moet eerlijk zeggen, dat is ??n van de moeilijkste zaken, mevrouw, en u zult het zeker weten, nog voor ik het wist, het is ??n van de moeilijkste beslissingen die hier te nemen is/zijn voor een Ambtenaar van Burgerlijke Stand, zeker in een grootstad zoals Gent.

Rita Uyttendaele
Schepen van Bevolking en Protocol en ambtenaar van de Burgerlijke Stand